DERİNER BARAJI ELEKTRİK ÜRETİMİ YÜZ GÜLDÜRDÜ
Deriner Barajı ve HES Tesislerinden Ülke Ekonomisine 500 Milyon TL’lik Katkı
Haber:Hayati Akbaş
ARTVİN-Deriner Barajı çift eğrilikli beton kemer baraj tipinde inşa edilmiş olup;
temelden 249 m gövde yüksekliği ile kendi sınıfında Türkiye'nin en yüksek, Dünya'nın
da 6. en yüksek barajı.
Türkiye – Rusya ikili işbirliği ile yapılan Deriner Barajı’nın inşaatına 08 Ocak
1998 tarihinde başlanılmış olup; 12 Aralık 2012 tarihinde dönemin Başbakanı şimdiki
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından video konferans ile açılışı
yapılmıştı.
Deriner Barajı dünya üzerindeki mühendislik harikaları arasında
gösterilmektedir. 2012 yılında düzenlenen Mimar Sinan Uluslararası Proje
Olimpiyatları Finalleri ve Türk Dünyası Mühendislik, Mimarlık ve Şehircilik
Kurultayında Mühendislik Projeleri Jürisi tarafından ödüle layık görülmüştü.
Deriner Barajı’nda 24 Şubat 2012 tarihinde su tutulmuştu. Santral binasındaki
4 ünitenin türbin/jeneratör montajları tamamlanarak 12 Haziran 2013 tarihinden
itibaren enerji üretimine başlandı. 1., 2., 3., ve 4. ünitelerdeki tüm testler
tamamlanarak geçici kabulü yapılmış ve EÜAŞ’a devredilmişti.
Deriner Barajı ve HES Tesisleri 1 Haziran 2015 – 1 Haziran 2016 döneminde
Artvin Barajı ve HES Tesislerinde su tutma işlemi gerçekleşmesine rağmen mevcut
gelen su ile yapılan enerji üretiminden anılan 1 yıllık süreçte milli bütçeye 500 Milyon
TL’lik katkı sağlayarak ülke ekonomisine değer katmakta.
Bugün itibarı ile Deriner Barajı’nın göl seviyesi işletme programına uygun bir
şekilde 389,80 m’dir.
Deriner Barajı’nın ülke ekonomisine yıllık 500 Milyon TL’lik katkı sağlaması
enerji üretiminin yanı sıra maddi açıdan da ne denli önemli bir yatırım olduğunu bir
kez daha gözler önüne serdi.
Deriner Barajı Ve HES Projesi’nin Kesin Kabulü Yapıldı
Deriner Barajı ve HES Projesi 1994 yılında, Uluslararası işbirliği anlaşması
kapsamında özel bir proje olarak belirlenmiş ve mutabakata varılıp sözleşmesi
imzalanarak resmiyet kazandı.
Deriner Barajı ve HES Projesi Aşağı Çoruh Havzası Projeleri kapsamında
olup; temelden 249 metre yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek barajı olarak dikkat
çekiliyor.
Söz konusu baraj ERG İnşaat A.Ş. liderliğinde Technostroyexport, Stucky,
ABB Power, Sulzer HYDRO, Hydro Vevey firmalarından oluşan Konsorsiyum
tarafından yapımı 8 Ocak 1998 yılında yer teslimi yapılarak inşaat faaliyetleri
başlanmıştı. Bu süreçte Derivasyon çalışmaları 2001 yılında tamamlanıp Çoruh Nehri
derivasyonu yapılarak akabinde gövde kazılarına başlanmıştı. Deriner Barajı ve HES
Projesinde temelden 249 metre yüksekliğinde, 720 metre kret uzunluğunda çift
eğrilikli beton kemer baraj gövdesi inşa edilmiştir. Bu kapsamda 3 400 000 metreküp
beton dökülmüştü. Deriner Barajı ve HES Projesinde 4 üniteden oluşan toplam kurulu
gücü 670 MW olan yeraltı santrali, arazinin topografyasından kaynaklı kapalı tip şalt
sahası, 2 adet üstten aşmalı dolusavak ve 8 adet orifis dolusavak inşa edilmişti.
24 Şubat 2012 tarihinde Orman ve Su İşleri eski Bakanı Prof. Dr. Veysel
Eroğlu’nun katılımları ile derivasyon tüneli batardo kapakları indirilerek barajda su
tutulmaya başlanılmıştı. 12 Aralık 2012 tarihinde şimdiki Cumhurbaşkanı dönemin
Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ankara'dan görüntülü konferans ile katıldığı 112
Tesisin Toplu Açılış Töreni arasında açılışı yapılmıştı. Deriner Barajı ve HES Projesi
inşaatında 05.07.2013 tarihinde Ünite-1, 2 Ağustos 2013 tarihinde Ünite-2 ve Ünite-4,
02.10.2013 tarihinde Ünite-3’ün geçici kabulleri yapılmış olup aynı zamanda da söz
konusu üniteler ve yardımcı yapılar EÜAŞ’a devredilmiştir. Deriner Barajında bugüne
kadar toplam 4 milyar 10 milyon kilowat. saat elektrik enerjisi üretilerek milli
ekonomiye 922 milyon TL katkı sağlamıştı. İlerleyen süreçte Müteahhit firma
başvurusu akabinde 26-28 Ocak 2014 tarihleri arasında Deriner Barajı ve HES
Projesi inşaatı geçici kabulü yapılmıştı. Geçici kabulde belirtilen eksikliklerin
tamamlanmasına müteakip Müteahhit firma tarafından yapılan kesin kabul
başvurusuna istinaden Deriner Barajı ve HES Projesi inşaatında kesin kabul
işlemlerine başlanmıştı.
Deriner Barajı ve HES Projesi inşaat işlerine ait kesin kabul çalışmaları 01-02
Haziran 2016 tarihlerinde Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığından Daire Başkan
Yardımcısı Semih Vural Başkanlığında, Daire Başkan Yardımcısı Yusuf Ziya Kama,
Daire Başkan Yardımcısı Hüseyin Küsmez, Şube Müdürü Arif Emre Akkaya, Şube
Müdürü Hüsnü Barış Tozkoparan, Şube Müdürü Faruk Sezer, Şube Müdürü Mehmet
TÜREN, Şube Müdürü Saadettin Ceylan, Şube Müdürü Özkan Yaylacı, Şube Müdürü
Fatih Çalışkan, İnşaat Mühendisi Yusuf Ziya İşcanlı, İnşaat Mühendisi Mustafa Naci
Yüksek, İnşaat Mühendisi Murat Ekrem Çoban, Jeoteknik Hizmetler ve YAS Dairesi
Başkanlığından; Şube Müdürü Tamer Çirkin, Şube Müdürü İsmail Güler, Jeoloji
Mühendisi Ali Gezer, DSİ 26. Bölge Müdürlüğünden; Bölge Müdür Yardımcısı
Muhammet Urhan, Şube Müdürü Kamil Özkan, İnşaat Mühendisi Yusuf Kaya,
Elektrik Mühendisi Turan Uzun, Jeoloji Mühendisi Gökhan Sağır’dan teşekkül edilen
heyet tarafından gerçekleştirilerek Deriner Barajı ve HES projesi çok önemli bir
aşama daha tamamlandı.
Kesin kabul çalışması heyet çalışmalarına gövdeden başlanmış olup santral
binası, vana odası, ulaşım galerileri incelenerek başlandı. Akabinde ayrı ayrı ekipler
halinde üstten aşmalı dolusavaklar, şalt sahası yapıları ve toplam uzunluğu 10
kilometreyi bulan gövde içi enjeksiyon ve kaya galerilerinde çeşitli branşlarda
incelemeler yapıldı.
Bu arazi incelemeleri sonucunda yapılan tespitler ışığında Kesin Kabul
Tutanağı tanzim edilip imza altına alınarak çalışmalar tamamlandı.